Tam tahıl nedir?
Tahıllar üç kısımdan oluşur:
Lif açısından zengin dış kabuk (kepek) : Lifler, B vitamini, mineraller, protein ve doğal olarak oluşan sağlığa yararlı bitkisel maddeler içerir.
Ortadaki nişastalı ısım (endosperm) : Orta tabaka – en büyük kısım – bitkinin ana enerji deposudur. Karbonhidratlar, proteinler, az miktarda B vitamini içerir.
Oldukça zengin iç kısım (tohum/ruşeym) : Tahılın en küçük parçası olmasına rağmen tohumda birçok yararlı madde bulunur: Önemli yağlar, mineraller, B vitaminleri, E vitamini gibi. Ruşem tahılın çok küçük bir kısmını oluşturur, 1 ton tahıldan 1 kilogram kadar ruşeym çıkar.
Tam tahıllar tahılın bu üç faydalı kısmını da içerir.
Rafine tahıl nedir?
Tahıl işlendiğinde yani rafine hale geldiğinde kepek ve tohum kısımları gider. Geriye yalnız enerji veren endosperm kısmı kalır. Bu birçok yararlı maddenin kaybı demektir. Rafine gıdalar genellikle beyaz renktedir. Daha yumuşaktırlar. Piyasada tüketilen beyaz ekmek ve pirinç en yaygın tüketilen rafine tahıllardır. Rafine tahıllarla beslenen çocukların karnı doyar ama yeterince beslenemezler.
Rafine tahıllarla ilgili tek sıkıntı da bu değildir. Bu tahılların glisemik indeksi yüksektir. Yani kan şekerinin çok hızlı bir şekilde yükselip düşmesine neden olurlar. Eğer genetik yatkınlık da varsa, bu durum ileride insülin direnci ve şeker hastalığına zemin hazırlar.
Rafine tahıllar, lif açısından çok fakirdir. Bu durum küçük gurmelerin sindirim sistemini çok olumsuz etkiler, kabızlığa yol açabilir.
Tam tahıllar neden daha faydalı?
Tam tahıllarla beslenen çocuklar boş kalori almazlar; Çocuğa enerji veren, karnını doyuran ama zihinsel ve fiziksel gelişimini destekleyecek vitamin ve minarelleri içermeyen yiyeceklere boş kalori denir. Tam tahıllar çok zengin beslenme kaynaklarıdır. Çocuğunuz gelişimi için gerekli bir çok besin öğesini içerirler.
Üstelik lif açısından zengindirler, sindirim sistemini olumlu etkilerler. Kabızlığa yol açmazlar.
Glisemik indeksleri düşüktür; kan şekerinde ani yükselme ve düşüşlere neden olmazlar. Şeker hastalığı ve günümüzde çok yaygın olan insülin direnci gibi rahatsızlıkların önüne geçerler.
Tam ekmekle kepekli ekmek arasında ne fark var?
Tam ekmek buğday, çavdar, yulaf veya başka herhangi bir tahıldan yapılmış olabilir. Tam ekmekte kullanılan un, tahılın kepek, tohum (ruşeym) ve endospermi denen her 3 kısmını da içerir. Tahılın hiçbir öğesi ayrıştırılmamıştır. Koyu renkli ve ağırdır. Vitamin minarel açısından çok zengin ve besleyicidir.
Beyaz rafine ekmekler buğdayın sadece endosperm kısmından üretilmiş unla yapılır. Enerji verir ama besleyici değeri düşüktür. Kepek ekmekleri ise genelde beyaz una bir miktar buğday kepeği katılarak üretilir. Beyaz ekmeğe oranla lif açısından daha zengindirler ama tam ekmek kadar besleyici değildirler.
Tam pirinç ile kepekli pirinç aynı şey mi?
Tam kelimesi kelimesinin insanlar arasında çok yaygın kullanımı olmadığı için kimi zaman daha yaygın olan kepekli kelimesinin kullanıldığını görüyoruz. Kepekli ve tam ekmek arasında fark olsa da pirinçte durum böyle değil. Piyasada satılan kepekli pirinç ile tam pirinç arasında çoğu zaman bir fark bulunmamakta. Gene de alırken paketin arkasını okumaya özen gösterin, pirincin herhangi bir işlemden geçip geçmediğini anlamaya çalışın.
İrmik, bulgur, yulaf ezmesi tam tahıl mıdır?
İrmik tam tahıl değildir. Ama son derece besleyicidir. İrmik makarnanın ham maddesidir, durum buğdayından yapılır. Durum buğdayı ekmek yapımında kullanılan buğdaydan farklıdır. Özellikle protein değeri daha yüksektir.
Yulaf ezmesi de tam tahıl değildir. Beyaz pirinç gibi yulafın kepek ve endospermi ksımının ayrılmasıyla elde edilir. Ve çok önemli besin öğelerini kaybetmiştir. Yulaf ezmesinden farklı olarak kimi zaman yulaf kepeği satıldığı görülür. Bu ikisini birarada kullanırsanız en azından daha az besin kaybı olur.
